خبرگزاری مهر، گروه بین الملل ـ ابراهیم فراهانی: توافقنامه سال ۲۰۱۵ میان ایران و شش قدرت جهانی سبب شد پرونده هسته ای ۱۲ ساله در یک بازه زمانی در مسیر گره گشایی قرار بگیرد.
ویژگی های برجام از سطوح مختلف:
۱ـ سطح همکاری استراتژیک دو دولت: خدشه دار شدن رابطه آمریکا و اسرائیل یکی از این ویژگی هاست. رابطه محکم دولت غاصب اسرائیل با آمریکا حمایت همه جانبه بوده است. این حمایت به رابطه غیر قابل خدشه در طول سال ها تبدیل شده بود. مخالفت اوباما با صحبت های نتانیاهو و تصویب قطعنامه ای در شورای امنیت سازمان ملل علیه تجاوزات اسرائیل در شهرک سازی برای نخستین بار تنش را افزایش داد. برجام برای نخستین بار میان دولت آمریکا و رژیم اسرائیل شکاف ایجاد کرد اما با بازگشت ترامپ این رابطه بهبود یافت.
۲ ـ سطح داخلی کشور آمریکا: ادامه برجام در طول نزدیک یک سال ریاست جمهوری ترامپ میان کارگزار (agent) و ساختار (structure) اختلاف ایجاد کرد. پوپولیست راستی که در طول انتخابات شعار شکستن ساختار واشنگتن را بارها تکرار کرد اما دوام نیاورد و حواریون افراطی ترامپ یک به یک با فشار ساختار کنار گذاشته شدند. جدل بارها میان هم حزبی ها تکرار شد.
۳ ـ سطح نظام بین الملل و قدرت های بزرگ:
برجام همچنین توانست اعتبار آمریکا را خدشه دار کند. تنها توافقنامه برجام نبود که دولت جدید آمریکا به آن متعهد نماند اما مهمترین توافقنامه بعد از دو سال مذاکره فشرده بود.
تایید گزارش هر سه ماه یک بار برجام توسط رییس جمهور آمریکا به کنگره برای ویو کردن تحریم های هسته ای یک موضوع داخلی آمریکاست و به برجام ربطی ندارد. دولت آمریکا متعهد است تا زمانی که آژانس انرژی اتمی به عنوان تنها مرجع داوری بین المللی، تعهد ایران به برجام را تایید می کند، به مفاد این توافقنامه پایبند باشد.
بهانه های ترامپ که از سوی نئوکانها و لابی های عربی ـ صهیونیستی حمایت می شود، تنها باعث تزلزل اعتبار جهانی آمریکا می شود. وفای به عهد جزو اصول اصلی حقوق بین الملل است که دولت ها در توافقنامه های بین المللی چند جانبه ملزم به اجرای آن هستند. آمریکا همواره در گذشته که سازمان های بین المللی را نادیده گرفته سرانجام در پی توجیه حقوقی عمل خود بوده است.
برجام ضعف دارد اما نقاط قوت حقوقی آن چنان است که ترامپ و مخالفان برجام را بر مرز بی خردی کشانده است و قدرت تحلیل درست را از آنان گرفته است.
ترامپ با گفتن نام جعلی برای خلیج فارس سطح مناقشه را از میان نخبگان به سطح ملی ایران سوق داد. تضعیف هویت ملی و پاک کردن نام تاریخی خلیج فارس، خط قرمز بسیاری از ایرانیان خارج کشور است که حتی با مناسبات سیاسی ج.ا.ا موافق نباشند. می توان ایرانیان مقیم آمریکا که سیاسی نیستند اما از موقعیت اجتماعی بالایی در آمریکا برخوردارند، در یک لابی غیر سیاسی با هدف مقابله علیه وطن سازماندهی کرد و در مقابل لابی های فعال دشمن قرار داد.
نظر شما